SC: Nilinaw ang Pagbubuntis na Labas ng Kasal ay Hindi Imoral; Suspensyon sa Guro, Ilegal

Sa isang makasaysayang desisyon na nagpapalakas sa karapatang pantao at pantay na pagtrato sa hanay ng mga manggagawa, mariing binigyang-diin ng Kataas-taasang Hukuman (Supreme Court) nitong Lunes na ang pre-marital sex na nauwi sa pagbubuntis ay hindi maituturing na isang imoral o kahiya-hiyang gawain, at samakatuwid ay hindi ito sapat na dahilan upang suspindihin ang isang empleyado.

Sa isang 18-pahinang desisyon, inaprubahan ng First Division ng Korte Suprema ang naunang desisyon ng Court of Appeals, na nagdeklara ng ilegal na suspensyon sa isang guro mula sa isang Christian school sa lalawigan ng Bohol matapos siyang mabuntis sa labas ng kasal noong taong 2016.

Ang Kwento ng Guro: Buntis, Hindi Imoral

Ang guro ay nagtuturo ng wika, edukasyong pisikal, sining, ina ng wika, at pagsulat sa elementarya ng nasabing paaralan. Noong Setyembre 2016, sa kanyang ika-dalawang buwan ng pagbubuntis, siya ay lumapit sa punong-guro ng elementarya at sa pinuno ng administrative team upang ipaalam ang kanyang kalagayan.

Ngunit sa halip na pagkalinga at pag-unawa, tinanggap niya ang isang berbal na kautusan ng suspensyon mula sa pinuno ng administrasyon. Sinabihan siyang huwag na munang pumasok sa klase hanggang sa siya’y makapagpakita ng patunay na sila ng ama ng kanyang dinadalang sanggol ay kasal na.

Hindi nagtagal, natanggap din niya ang isang sulat ng suspensyon, na nagsasaad na siya ay walang bayad na sinuspinde nang walang hanggan dahil sa imoralidad, hangga’t hindi pa sila ikinakasal ng kanyang nobyo.


READ MORE ARTICLE:


Legal na Laban: Mula sa Korte Manggagawa Hanggang sa Korte Suprema

Nagdesisyon ang guro na lumaban. Naghain siya ng reklamo sa ilalim ng labor laws laban sa kanyang paaralan, na nagresulta sa pagkilala ng Labor Arbiter na siya ay constructively dismissed—isang uri ng sapilitang paglayas sa trabaho dahil sa hindi makatarungang trato.

Ngunit hindi naging madali ang laban. Ang desisyon ng Labor Arbiter ay binaliktad ng National Labor Relations Commission (NLRC), na nagsabing walang konstruktibong tanggalan sa trabaho.

Ang kaso ay umakyat sa Court of Appeals (CA), na nagdesisyong wala ngang constructive dismissal, ngunit ilegal ang suspensyon sa guro—isang mahalagang pagkilala sa kawalang katarungan sa sitwasyon.

Korte Suprema: Ang Hustisyang Matagal Nang Hinintay

Ngayon, matapos ang halos siyam na taon, pinagtibay ng Korte Suprema ang desisyon ng CA. Ayon sa kataas-taasang hukuman, ang pakikipagtalik sa labas ng kasal ng dalawang taong walang ligal na hadlang upang magpakasal ay hindi maituturing na immoral.

“Walang batas ang nagbabawal sa ganoong ugnayan, at ang ganitong gawain ay hindi sumasalungat sa anumang pangunahing patakarang itinataguyod ng Konstitusyon,” ayon sa desisyon ng Korte Suprema.

Dagdag pa ng Hukuman, ang moralidad na pinaiiral sa lipunan ay batay sa sekular at pampublikong pamantayan, hindi sa relihiyoso o paniniwala ng isang institusyon.

Dahil dito, inatasan ng Korte Suprema ang paaralan na bayaran ang guro ng kanyang mga back wages at benepisyong hindi niya natanggap habang siya ay ilegal na sinuspinde.


Isang Tagumpay para sa Kababaihan at Karapatang Pantao

Para sa mga tagapagtanggol ng karapatan ng kababaihan at sektor ng edukasyon, itinuturing ang desisyong ito bilang isang monumental na tagumpay laban sa mapaniil at hindi makatarungang moralismo sa mga institusyong dapat sana’y nagbibigay ng suporta.

Ayon kay Atty. Lani de Guzman, isang abogadong tagapagtaguyod ng women’s rights:

“Ito ay isang paalala na hindi dapat gamitin ang relihiyon bilang batayan ng pagpaparusa sa mga personal na desisyong hindi naman lumalabag sa batas. Ang desisyong ito ay nagbibigay-daan sa isang mas makatao at inklusibong pagtrato sa ating mga guro.”


Epekto sa mga Paaralan: Dapat Maging Alerto ang mga Administrador

Nagbabala rin ang Korte Suprema sa mga institusyong pang-edukasyon na gumagamit ng internal religious policies bilang batayan sa pagpapataw ng disiplina, lalo na kung ito ay salungat sa mga sekular na pamantayan ng batas.

Ang mga paaralang relihiyoso ay may karapatang pairalin ang kanilang paniniwala sa mga aral at aktibidad, ngunit hindi ito dapat umabot sa diskriminasyon laban sa empleyado.


Isang Mas Malawak na Hamon: Ang Moralidad ay Hindi Monopolyo ng Iisang Paniniwala

Binigyang-diin din ng desisyon ang kahalagahan ng pagkilala sa pluralismo ng lipunan—ang katotohanang hindi lahat ng Pilipino ay nakabase sa iisang paniniwalang moral.

Habang kinikilala ang papel ng relihiyon sa pormasyong etikal ng tao, sinabi ng Korte Suprema na:

“Sa ilalim ng batas, ang moralidad na sinusunod ay yaong itinatag ng publiko at ng Estado, hindi ng isang partikular na relihiyon.”


Panibagong Pag-asa para sa Guro at mga Ina sa Labas ng Kasal

Sa huli, ang desisyong ito ay nagbibigay ng panibagong pag-asa para sa mga kababaihang dumaranas ng parehong sitwasyon—mga single mothers, mga buntis na estudyante, at mga empleyadong tinatanggihan dahil lamang sa kanilang personal na piniling landas.

Hindi lamang ito tagumpay ng isang guro sa Bohol—ito ay tagumpay ng lahat ng babae, ng lahat ng manggagawa, at ng lahat ng Pilipino na piniling tumindig para sa kanilang karapatan.


Kung nais mong basahin ang buong desisyon ng Korte Suprema, ito ay inaasahang ilalathala sa opisyal na website ng Supreme Court sa mga susunod na araw.

Nais mo bang i-layout ito bilang isang feature article para sa pahayagan o i-convert sa printable educational material?